Yoğurt ve Pekmez Beraber Yenir mi? Bilim Meraklısı Birinin Kısa Cevabı ve Uzun Açıklaması Merak duygusu bazen mutfakta başlar. Çocukken kaşığa yoğurt alıp üstüne bir damla pekmez gezdirenlere rastlamışsınızdır; kimine göre “şifa”, kimine göre “olmaz”. Peki bu ikili gerçekten birlikte yenir mi? Gelin meseleye iştahı kaçırmadan, ama bilimin ışığını da eksik etmeden bakalım. Yoğurt + Pekmez: Besin Profili Ne Diyor? Pekmezin özellikle keçiboynuzu/siyah (blackstrap) türü, bir yemek kaşığında (yaklaşık 20 g) anlamlı miktarda demir sağlar: ortalama 3,6 mg, yani yetişkinler için Günlük Değer’in yaklaşık %20’si. Bu aynı porsiyonda az miktarda kalsiyum ve dikkate değer potasyum da bulunur. Ancak pekmez temel…

Sınai Mülkiyet Kanunu 30/1 Şikâyete Tabi mi? Verilerin Eşlik Ettiği, İnsan Hikâyeleriyle Isınan Bir Yolculuk Merhaba! Bugün ofisimin kahve kokan köşesinden, “Sınai Mülkiyet Kanunu 30/1 şikâyete tabi mi?” sorusuna hem verilerle hem de gerçek hayattan küçük bir hikâyeyle yaklaşmak istiyorum. Çünkü hukuk metinleri yalnızca satırlardan ibaret değil; o satırların arkasında, emeğini korumaya çalışan esnaflar, markasına yıllarını vermiş girişimciler ve adil rekabet arayan tüketiciler var. Önce Kısa Cevap: Evet, 30/1 Kapsamındaki Suçlar Şikâyete Tabidir SMK m.30, marka hakkına tecavüz suçlarını düzenler. Kanunun aynı maddesinin 6. fıkrası açık konuşur: “Bu maddede yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır.” Yani 30/1’de sayılan…

Saklı Ekonomi Nedir? Gözden Kaçan Ekonominin Eğlenceli Yüzü Saklı ekonomi… Hımm, kulağa ne kadar gizemli geliyor, değil mi? Adeta bir hazine haritası gibi. Ama işin gerçeği, saklı ekonomi dediğimizde, kimse gizli ajan falan aramıyor. Sadece sistemin dışında kalan ve gözden kaçan, resmen kaybolmuş bir ekonomi türünden bahsediyoruz. Şimdi, saklı ekonomiyi anlatırken “Bu ne ya?” dediğinizi duyar gibiyim. Hadi, gelin bunu birlikte keşfedelim, hem de bir kahkaha eşliğinde. Evet, saklı ekonomi, adı üzerinde “saklı” yani normalde göz önünde olmayan, resmi kayıtlarda yer almayan işler ve gelirler. İşte tam bu noktada erkekler ve kadınlar arasında farklı bakış açıları devreye giriyor. Erkekler, stratejiyle…

90/14 Dikiş İğnesi Ne İşe Yarar? Felsefi Bir Bakış Açısı Felsefe, varlıkla, bilgiyle ve doğru ile ilişkili sorular sorar. Hayatın anlamını, doğruyu ve yanlışı, varlıkların özünü ve bu özlerle nasıl ilişki kurduğumuzu araştırır. Peki, sıradan gibi görünen bir nesne—mesela bir dikiş iğnesi—felsefi bir bakış açısıyla incelendiğinde ne kadar derinleşebilir? Bugün, her gün elinizin altında olabilecek bir araç olan 90/14 dikiş iğnesi üzerinden bir felsefi inceleme yapacağız. Bu küçük nesnenin, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden nasıl anlam kazanabileceğini tartışacağız. Ontolojik Bir Sorun: Dikiş İğnesi Nedir? Ontoloji, varlıkların ne olduğunu ve ne şekilde var olduklarını sorgulayan bir felsefi disiplindir. Bir nesne, neye…

Ortalığı Karıştıran Kişilere Ne Denir? Kaosun Baristaları, Dedikodunun DJ’leri ve Stratejik “Ateş Söndürürken Benzin Dökücüler” Şöyle tatlı tatlı başlayalım: Hepimizin hayatında ortalığı karıştırmayı meslek edinmiş, minicik bir kıvılcımı görür görmez içindeki “organizasyon komitesi”ni toplayıp yangın tatbikatı düzenleyen biri vardır. Toplantıda “sadece bir ekleme yapacağım” diye girip gündemi üç tur geri saranlar, aile WhatsApp grubunda bir fotoğrafa on iki farklı anlam yükleyip kuzenleri iki kampa bölenler, arkadaş buluşmasında “ben taraf tutmam ama…” diye başlayıp hakemli final yapanlar… Peki ortalığı karıştıran kişilere ne denir? Gel, hem gülelim hem de bu renkli karakterlerin sözlüğünü yazalım. Özet: Kaos baristası, kıvılcım büyütücü, konu saptırma sanatı…

Masa’nın İngilizcesi Ne Demek? “Table” Üzerinden Strateji, Empati ve Bol Kahkaha Bazı kelimeler vardır ki, hayatımıza sessizce sızar; sabah kahvaltısında peynir tabağının altındadır, akşam toplantısında notlarımızın altında… Evet, “masa”dan söz ediyoruz. Peki “Masa’nın İngilizcesi ne demek?” diye sorduğumuzda, cevabı sadece bir kelime midir, yoksa kültürden toplumsal dinamiklere uzanan küçük bir macera mı? Gelin, hem gülelim hem öğrenelim. İpucu: Cevap “table” ama sandığınızdan fazlası var. Önce Cevap: Masa = Table (Ama Hikâye Burada Bitmiyor) “Masa”nın İngilizcesi “table”dır. Nokta. Fakat dil dediğimiz şey, tek kelimelik bir durak değil; anlam, kullanım, bağlam ve espriyle büyüyen uzun bir yolculuktur. “Table” dendi mi akla sadece…

Kovalak ne demek TDK? Kökeni, Kullanımı ve Geleceği Üzerine Samimi Bir Yolculuk Bazı kelimeler vardır; bir şehrin kahvesinden, bir mahallenin şakasından, bir ninenin öğüdünden sızıp dilimize yerleşir. “Kovalak” da onlardan biri. Bu yazıyı, hem kelimenin izini sürmek hem de beraber düşünmek isteyenlere bir davet olarak yazıyorum. Biraz sözlüklere bakacağız, biraz sahaya ineceğiz; gerçek insanların cümlelerinden, bölgesel ağızların canlı ritminden örnekler getireceğiz. Hadi başlayalım. TDK çerçevesi: “Kovalak” hangi anlamlara gelir? Türk Dil Kurumu’nun çevrim içi sözlük kapısından “kovalak” araması doğrudan tekil bir sayfaya götürmeyebilir; kelime, özellikle Türkiye Türkçesi Ağızları verileri ve derlem kaynakları üzerinden karşılık bulur. Derleme temelli sözlüklerde “kovalak” için…

Kaş Jeli Nasıl Sürülür? Bilimin Işığında Doğal Güzelliğin Sırları Güzellik dünyası her geçen gün yeni ürünlerle zenginleşirken, bazı ürünler var ki zamana meydan okuyor. Kaş jeli de bunlardan biri. Sadece estetik bir dokunuş gibi görünen bu küçük ürün, aslında yüz ifadesinden özgüvene kadar birçok şeyi etkiliyor. Peki, bu kadar önemli bir ürünü doğru kullanmayı gerçekten biliyor muyuz? Gelin, “kaş jeli nasıl sürülür?” sorusuna hem bilimsel hem de pratik bir merakla yaklaşalım. Kaş Jelinin Anatomisi: Sadece Kozmetik Değil, Kimyasal Bir Mucize Kaş jelleri, genellikle polimer bazlı yapıları sayesinde kaş kıllarını sabitleyen ve şekillendiren ürünlerdir. İçeriklerindeki film oluşturucu polimerler, kuruduklarında kaş telleri…

Kaynak Nedir Mühendislik? Gerçek Dünya Örnekleriyle Anlatım Mühendislik, sadece beton ve çelikle değil, aynı zamanda doğru kaynakları kullanmakla ilgili bir bilim dalıdır. Bugün sizlere mühendislik dünyasında “kaynak” kavramını keşfetmek istiyorum. Bir mühendis olarak, kaynaklar hayatımızın her anında karşımıza çıkar. Ama kaynağın ne olduğunu anlamak, projeleri nasıl yönettiğimiz ve başarıya nasıl ulaştığımızla doğrudan bağlantılıdır. Bir zamanlar bir mühendislik projesinin başında, işlerin başlangıcındaki zorlukları hatırlıyorum. Genelde işin en zor kısmı, gereken tüm kaynakların doğru şekilde bir araya getirilmesiydi. Bu, hem insan gücü hem de materyal anlamında geçerliydi. Kaynak nedir peki? Kısaca ifade etmek gerekirse, mühendislikte kaynak, projenin gerçekleştirilmesi için gerekli olan her…

Kavramsal Değişim Yaklaşımı: Bildiğini Sandığını Sorguladığında Öğrenme Ateşi Nasıl Tutuşur? Şöyle bir anı hatırlıyor musun: “Yıllardır böyle sanıyordum, meğer bambaşkaymış!” O minik sarsıntı yok mu, tam orada öğrenmenin motoru çalışır. Kavramsal değişim yaklaşımı tam da bu kıvılcımı bilinçli bir şekilde yaratıp beslemeyi hedefler. Gel, birlikte masaya yatıralım: nereden çıktı, bugün bize ne söylüyor, yarın dünyamızı nasıl etkileyebilir? Kavramsal değişim yaklaşımı nedir? Kavramsal değişim, insanların dünyayı açıklamak için kullandıkları derin yerleşik fikirlerin (ör. “mevsimler Dünya’nın Güneş’e uzaklığından olur”) değiştirilmesi sürecidir. Yaklaşıma göre öğrenme, sadece bilgi eklemek değildir; bazen zihindeki yanlış ama tutarlı bir düzeni söküp yerine daha güçlü, açıklayıcı bir düzen…